Exclusive
20
min

Ostatnia chińska iluzja

Chiny mogą stać się ważnym inwestorem w Ukrainie pod jednym oczywistym warunkiem: że przegra wojnę i stanie się krajem w strefie wpływów Moskwy, a tym samym Pekinu. Bo taka jest „matrioszki”, tyle że nie rosyjskiej, a chińskiej

Witalij Portnikow

Władimir Putin i Xi Jinping na nieformalnym spotkaniu w Pekinie 16 maja 2024 r. Fot: Mikhail Metzel/ AFP/East News

No items found.

Zostań naszym Patronem

Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie. Nawet mały wkład się liczy.

Dołącz

Wizyta Władimira Putina w Chinach, podróże samego Xi Jinpinga do Francji, Węgier i Serbii oraz wizyta kanclerza federalnego Olafa Scholza w Pekinie – nawet ta lista podróży i spotkań powinna przekonać o aktywnej postawie Chin w polityce zagranicznej, w tym w kwestii zakończenia wojny rosyjsko-ukraińskiej.

Jeśli dodamy do tych spotkań podróż specjalnego przedstawiciela chińskiego MSZ Li Hui do stolic czołowych krajów tak zwanego globalnego Południa w celu przedstawienia im chińskiego planu „zamrożenia konfliktu”, rosnące zainteresowanie Chin udziałem w wydarzeniach na kierunku ukraińskim staje się jeszcze bardziej oczywiste.

Wszystko to, zgodnie z oczekiwaniami, tworzy nowe iluzje. Że Chiny będą w stanie „wywrzeć presję” na Władimira Putina, aby zakończył wojnę. I że po wojnie Pekin może stać się jednym z największych inwestorów w Ukrainie, o czym mówią nie tylko ukraińscy, ale i polscy eksperci. I to te iluzje budują ostrożną politykę wobec Pekinu oraz jego kaprysów, tak jak kiedyś wobec Moskwy.

Nie szukajcie więc ukraińskiej delegacji na inauguracji nowego prezydenta Tajwanu, obok sojuszników Ukrainy w konfrontacji z Rosją. Bo jej tam nie znajdziecie

Nie mogę nazwać takich iluzji nowymi. W lipcu 2021 r., mniej niż rok przed głównym atakiem Rosji na Ukrainę, media donosiły już o „zwrocie na wschód” w polityce prezydenta Wołodymyra Zełenskiego.

Sam szef państwa mówił o swoim zainteresowaniu strategicznym partnerstwem z Chinami, lider frakcji Sług w Radzie Najwyższej Dawid Arachamia twierdził, że zasady Komunistycznej Partii Chin i partii Sługa Ludu są zbieżne (i to w kraju, w którym partia komunistyczna została zdelegalizowana), a ulubieniec prorządowej opinii publicznej Ołeksij Arestowycz groził: „Jeśli Zachód będzie chciał zaprzyjaźnić się z Rosją kosztem ukraińskich interesów lub ich znacznej części, zwrócimy się na Wschód i zrównoważymy naszą pozycję”.

Wojna najwyraźniej postawiła wszystko na swoim miejscu i pokazała niestosowność iluzji

Chiński przywódca nadal podkreśla znaczenie strategicznego partnerstwa z Rosją, regularnie i demonstracyjnie spotyka się z Putinem, a dla Zełenskiego znalazł czas tylko raz po rosyjskim ataku – i oczywiście nie na spotkanie, ale na rozmowę telefoniczną.

Wysocy rangą ukraińscy urzędnicy również nie są oczekiwani w Pekinie i w tym miejscu stanowisko Chin różni się na przykład od stanowiska Indii, których rząd zaprosił ukraińskiego ministra spraw zagranicznych Dmytro Kułebę do New Delhi. Zachodni politycy, tacy jak sekretarz stanu USA Anthony Blinken, otwarcie oskarżyli Pekin o pomoc w odbudowie rosyjskiego kompleksu wojskowo-przemysłowego.

Ale Ukraina nadal ma nadzieję, ponieważ nie rozumie natury chińskiego reżimu, tak jak wcześniej przez całe dziesięciolecia nie rozumiała natury rosyjskiego reżimu. Oczywiście Chiny mogą być zainteresowane inwestowaniem w Ukrainie, ale tylko wtedy, gdy nasz kraj znajdzie się po drugiej stronie barykady. By tak się stało, musimy zrozumieć „obawy” Putina i przegrać wojnę.

Władimir Putin na rosyjsko-chińskiej wystawie handlowej w Harbinie. 17 maja 2024. Fot: Mikhail Metzel / AFP / East News

Wydaje się jasne, że dobre stosunki z Rosją są warunkiem wstępnym dobrych stosunków z Chinami. Putin i Xi mają wspólną wizję przyszłości i roli swoich krajów w tej przyszłości.

I nawet jeśli Xi Jinping – i słusznie – uważa się za głównego partnera w tym nowym antyzachodnim sojuszu, to raczej nie jest zainteresowany porażką i kompromitacją swojego „młodszego brata”

Dlatego Chiny mogą stać się ważnym inwestorem w Ukrainie pod jednym oczywistym warunkiem: że przegra wojnę i stanie się krajem w strefie wpływów Moskwy, a tym samym Pekinu. Bo taka jest „matrioszki”, tyle że nie rosyjskiej, a chińskiej.

Ukraina, która broni swojej suwerenności i jest w stanie dołączyć do NATO i UE, może być interesująca dla Chin tylko wtedy, gdy stanie się lobbystą chińskich (i rosyjskich) interesów w tych sojuszach i podejmie skuteczne kroki w celu destabilizacji sytuacji – na przykład na Węgrzech.

Chiny nie potrzebują Ukrainy, o jakiej marzymy, która mogłaby stać się partnerem, a nie przeciwnikiem swoich środkowoeuropejskich sąsiadów. Chiny nie będą walczyć o pokój dla takiej Ukrainy. Powinniśmy więc pozbyć się kolejnej niebezpiecznej iluzji.

<span class="teaser"><img src="https://assets-global.website-files.com/64ae8bc0e4312cd55033950d/6643eeb3f6ae5047e6668985_EN_01619517_1537.jpg">Przyjaciele Pekinu i koniak dla Xi — wyniki europejskiej trasy chińskiego lidera</span>

No items found.
Partner strategiczny
Dołącz do newslettera
Thank you! Your submission has been received!
Oops! Something went wrong while submitting the form.

Ukraiński publicysta, pisarz i znany dziennikarz, który od ponad 30 lat pracuje w demokratycznych mediach Europy Środkowo-Wschodniej. Jest autorem setek artykułów analitycznych w mediach ukraińskich, białoruskich, polskich, rosyjskich, izraelskich i bałtyckich. Jest prezenterem na kanale Espresso TV, ma własny kanał na YouTube i współpracuje z ukraińskimi i rosyjskimi serwisami Radia Wolna Europa. Prowadzi program "Drogi do wolności", poświęcony Ukrainie po Majdanie i przestrzeni poradzieckiej. Jest ona obecnie nadawana ze Lwowa jako wspólny projekt Radia Wolna Europa, "Nastojaszczeje Wriemia" i kanału Espresso TV.

Zostań naszym Patronem

Nic nie przetrwa bez słów.
Wspierając Sestry jesteś siłą, która niesie nasz głos dalej.

Dołącz

Kiedy jej rówieśnicy żyją na TikToku, ona założyła międzynarodowy ruch społeczny. Nie z namowy, ale dlatego, że nikt inny nie chciał się za to zabrać.

Jej podróż zaczęła się w 2014 roku, kiedy przyjechała z Krymu. Miała zaledwie osiem lat i w jej rodzinnym miasteczku właśnie kończył się ten bezpieczny świat, jaki znała. Aneksja, strach, ucieczka. Dla małej dziewczynki to nie była geopolityka, lecz nagła utrata wszystkiego, co oczywiste: domu, szkoły, języka. Trafiła do Warszawy – miasta, które zawsze przyciąga, ale rzadko przytula.

Dziś, mając niespełna dwadzieścia lat, stała się twarzą pokolenia dorastającego w chaosie. Między wojną a pokojem, między viralem na TikToku a mądrą przemową na TEDx. Jest założycielką Fundacji Latających Plecaczków, pomysłodawczynią Międzynarodowego Dnia Plecaka, studentką psychologii i potrafi zbudować sprawną organizację działającą po obu stronach granicy.

Wszystko zaczęło się od prostej dziecięcej intuicji: świat można zmieniać, zaczynając od małych, codziennych rzeczy. Plecak stał się dla niej symbolem – podróży, nauki, wymiany, zwykłej, ludzkiej solidarności. Ruch, który stworzyła, łączy uczniów i nauczycieli. To brzmi naiwnie tylko dla tych, którzy nigdy nie widzieli na własne oczy, że taka wspólnota potrafi zdziałać cuda.

Kira w wywiadach mówi opowiada o piętnastu budzikach nastawianych każdego ranka, o odpisywaniu na maile w zatłoczonym metrze, o tym, że produktywność to nie talent, ale upór. Łączy w sobie etos starych działaczy  – wiarę, że po prostu trzeba robić – z nowoczesną umiejętnością budowania narracji, która trafia do jej pokolenia.

Dla niej „być Ukrainką w Polsce” to codzienna praktyka. Gdy mówiła o ucieczce z Krymu, podsumowała to z chłodną dojrzałością: „Po prostu trzeba było zacząć od nowa. Nie wiedziałam wtedy, co to emigracja. Dziś wiem, że to proces, który nigdy się nie kończy”. Tę dojrzałość słychać w jej wystąpieniach.

Kiedy nominowano ją do tytułu „Warszawianki Roku 2025”, w Internecie zawrzało. Nie dlatego, że zrobiła coś kontrowersyjnego – wręcz przeciwnie. Stała się lustrem, w którym część Polaków zobaczyła własny lęk przed odmiennością.

Fala hejtu, która zalała media społecznościowe, ujawniła mroczną stronę społeczeństwa, które jeszcze niedawno szczyciło się solidarnością

Kira nie odpowiedziała gniewem. Po prostu dalej robi swoje. Nie wdaje się w jałowe spory o to, kto jest „prawdziwą warszawianką”, bo wie, że przynależność mierzy się czynami, nie metryką urodzenia.

Jej ruch trwa: szkoły wymieniają się doświadczeniami, dzieci uczą się mówić o swoich emocjach, a wolontariusze dostarczają plecaki z pomocą tam, gdzie jest najbardziej potrzebna. To nie jest kampania wizerunkowa, to cicha praca codziennego, drobnego dobra.

Kira nie jest „influencerką dobra”, tylko osobą, która działa jak oddycha. Jej aktywizm nie wynika z podręcznikowej ideologii, ale z empatii. Wie, że granice państw są zbyt sztywne na ludzką wrażliwość. Że pojęcie „domu” można rozszerzyć. I że solidarność jest codziennym wyborem ludzi, którzy chcą widzieć drugiego człowieka po drugiej stronie.

Jest sumieniem Warszawy: młodym, upartym, czasem zmęczonym, ale wciąż głęboko wierzącym, że przyszłość to nie nagroda, tylko odpowiedzialność.

Kiro, ja też nie jestem stąd, ale tak jak Ty – jestem u siebie. Głowa do góry, głosuję na Ciebie.

20
хв

Kira: głosuję na Ciebie!

Jerzy Wójcik

 W ciągu pierwszych dwóch miesięcy pobytu w Polsce nauczyłam się tylko kilku słów i trzech zwrotów: „dzień dobry”, „dziękuję” i „do widzenia”. Po prostu nie potrzebowałam więcej; planowałam wrócić do domu. Naukę języka rozpoczęłam dopiero wtedy, gdy moje dziecko zaczęło mieć problemy w szkole. Czułam się bezbronna.

Język to broń. Znając go, nie musisz nikogo poniżać, ale możesz złożyć skargę, wyjaśnić, opowiedzieć, co się stało i dlaczego. Jeśli język znasz słabo, zawsze możesz w odpowiedzi usłyszeć: „Pani coś źle zrozumiała”.

Myślę, że Ukrainki za granicą, które słabo znają obcy język, w rzeczywistości nie bronią się, gdy spotykają się z prześladowaniem w środkach transportu publicznego. Po prostu próbują odejść od osoby, która je popycha lub prowokuje. Milczą, bo rozumieją, że w każdej sytuacji konfliktowej za granicą „swój” najpierw stanie po stronie „swego”. Ukrainka automatycznie jest w niekorzystnej sytuacji.

I właśnie ta bezbronność ma decydujące znaczenie. W ciągu ostatniego tygodnia w Internecie rozeszła się wiadomość o czynie Zenobii. Zenobia Żaczek to Polka, która stanęła w obronie Ukrainki: broniła jej słownie, za napastnik rozbił jej głową nos. 

W sieci natychmiast podchwycono tę historię: oto dzielna Polka stanęła w obronie Ukrainki.

Mnie bardziej dziwi to, że była jedyną osobą, która to zrobiła. Bo dla mnie byłaby to zwykła, intuicyjna reakcja

Sytuacja wyglądała tak: w autobusie półnagi Polak wrzeszczał na Ukrainkę. Zenobia Żaczek w wywiadzie powiedziała, że „wykrzykiwał do starszej kobiety ciągle to samo: o banderowcach, UPA, Wołyniu, o tym, że Ukraińcy powinni się wynieść z Polski i wiele innych haniebnych rzeczy”. To znaczy – otwarcie prowokował.

A Ukrainka... milczała. Siedziała i słuchała. Nie odpowiadała, nie wdawała się w dialog. I moim zdaniem właśnie to stało się kluczowe. Pani Zenobia dostrzegła w niej bezbronność. W jej oczach ta Ukrainka była bezbronna.

Każdy człowiek, który ma sumienie, który odczuwa empatię, w takiej sytuacji musi chronić słabszego – jak małe dziecko. Bo ta kobieta jest w obcym kraju, nie w domu. Myślę, że gdyby Ukrainka odpowiedziała agresywnie, wdała się w kłótnię, krzyknęła, wszystko mogłoby potoczyć się inaczej. 

Być może pani Zenobia również by interweniowała, ale w inny sposób: powiedziałaby obojgu: „uspokójcie się” lub uznała, że „cham natrafił na chama” – i by nie interweniowała.

W żadnym wypadku nie chcę umniejszać czynu Zenobii Żaczek. Jestem jej niezwykle wdzięczna i piszę nie tyle o niej, co o innych. Nie uważam, że wstawianie się za kimś innym jest wyczynem w dosłownym tego słowa znaczeniu. Dla mnie jest to raczej normalna reakcja zdrowego człowieka – chronić niewinnego.

To tak, jakbym szła ulicą i zobaczyła, że dziecko dręczy kotka. Czy mam przejść obojętnie, bo „to nie moje dziecko” i „nie mam prawa robić mu uwag”? Nie. Bo kotek jest bezbronny. I właśnie dlatego muszę interweniować. Nawet jeśli potem mama tego dziecka zacznie mnie oskarżać, pouczać o „prawach”, i nawet gdyby znalazł się ktoś, kto by powiedział, że „traumatycznie wpłynęłam na jego psychikę” (za co można dostać grzywnę) – i tak bym interweniowała. Bo milczenie w takich przypadkach jest gorsze. Zarówno dla mnie, bo dręczyłoby mnie sumienie, jak dla dziecka – bo nie odebrałoby ważnej lekcji empatii.

20
хв

Gdy milczenie jest najgorsze

Olena Klepa

Możesz być zainteresowany...

Ексклюзив
20
хв

Chiński syndrom, czyli po co Trumpowi Kanada, Grenlandia i Kanał Panamski

Ексклюзив
20
хв

Ukraina na zdjęciach w październiku 2024 roku

Ексклюзив
20
хв

78 Wrogów Putina

Skontaktuj się z redakcją

Jesteśmy tutaj, aby słuchać i współpracować z naszą społecznością. Napisz do nas jeśli masz jakieś pytania, sugestie lub ciekawe pomysły na artykuły.

Napisz do nas
Article in progress